Pojęcia i definicje
Projekt DARE (Dialog o Radykalizacji i Równości), realizowany w latach 2017-2021, jest finansowany z programu ramowego UE w zakresie badań naukowych i innowacji „Horyzont 2020”. Ma on na celu zbadanie, w jaki sposób młodzi ludzie stykają się z przekazami i czynnikami sprzyjającymi radykalizacji, jak je odbierają i jak na nie reagują oraz jak dokonują wyborów co do podejmowanych działań. Poniżej przedstawiono wybrane pojęcia używane w badaniach i działaniach informacyjnych wraz z ich krótkimi definicjami.
Radykalizacja
proces, w wyniku którego jednostki lub grupy przyjmują skrajne postawy i/lub angażują się w działania wspierające przemoc w dążeniu do osiągnięcia ekstremistycznych celów
proces nie angażowania się w brutalny ekstremizm (w obecności podobnych, jak w przypadku osób ulegających radykalizacji, czynników strukturalnych, środowiskowych i indywidualnych cech społeczno-demograficznych)
Brak radykalizacji
Ekstremizm
głębokie przekonanie, że przetrwanie lub sukces własnej grupy można osiągnąć jedynie poprzez aktywną wrogość wobec „obcych” grup. Może to wynikać z przeświadczenia o wyższości własnej grupy i/lub nieufności czy nienawiści wobec „obcych” grup, a także z głęboko zakorzenionego poczucia niesprawiedliwości wobec własnej grupy
sposób, w jaki jedna forma ekstremizmu może podsycać i wzmacniać inne formy ekstremizmu
Ekstremizm skumulowany
Anty-Islamizm
aktywny sprzeciw wobec tego, co jego zwolennicy określają jako „radykalny islam” lub „islamizację” zachodnich społeczeństw. Często obejmuje on ogólną wrogość wobec islamu i ogółu jego wyznawców
ideologia polityczna charakteryzująca się sprzeciwem wobec demokracji i często głosząca biologiczny rasizm oraz antysemityzm
Skrajna prawica
Środowisko
osoby, warunki fizyczne i społeczne oraz wydarzenia, w których obrębie dana osoba funkcjonuje. Środowisko radykalizacji jest przestrzenią zetknięcia się z radykalnymi/ekstremistycznymi przekazami w Internecie lub poza nim
skrótowe określenie szeregu nieprzymusowych działań, mających na celu zmniejszenie zaangażowania w terroryzm
Zapobieganie brutalnemu ekstremizmowi (Preventing Violent Extremism — PVE)
Samoradykalizacja
Rodzaj procesu radykalizacji, w którym osoba radykalizująca się sama inicjuje ten proces (w przeciwieństwie do bycia zwerbowaną przez radykalną organizację lub poprzez przynależność do radykalizującej się grupy)
Proces psychologiczny, w wyniku którego dana osoba porzuca ekstremistyczną ideologię, a ryzyko jej (ponownego) zaangażowania się w działalność terrorystyczną spada
Deradykalizacja
Radykalizm
aktywne popieranie fundamentalnych ruchów politycznych mających na celu zmianę ustroju
Interakcja między islamem a polityką, przejawiająca się w dyskursie i rzeczywistych postawach wobec ideologii i rządów w państwach i społeczeństwach muzułmańskich.
Islamizm
Radykalny islamizm
pojęcie często stosowane jako synonim dla agresywnych przejawów islamizmu, takich jak dżihadyzm
Obiektywnie nierówny lub subiektywnie postrzegany jako nierówny, niesprawiedliwy podział zasobów, władzy lub możliwości (np. dochodów, dostępu do opieki zdrowotnej, edukacji, możliwości zatrudnienia, reprezentacji politycznej, praw ustawowych i obywatelskich).
Nierówność
Trajektorie
Indywidualne ścieżki kształtowane przez czynniki strukturalne, grupowe i indywidualne, które mogą prowadzić jednostki do postaw lub zachowań ekstremistycznych, ale także do nie-radykalizacji i deradykalizacji.
Skrótowe określenie szeregu nieprzymusowych działań, mających na celu zmniejszenie zaangażowania w terroryzm.
